Pieterskerk te Leiden

Omschrijving van het project

De Pieterskerk is een exclusieve evenementenlocatie en vooral ook een monument met een indrukwekkende historie. De vele kunstschatten dragen bij aan de bijzondere ambiance en geven een goede indruk van de kleurrijke geschiedenis van het gebouw. Sinds eind augustus 2001 is de Pieterskerk onderworpen aan de grootste restauratie sinds de ramp met het kruitschip uit 1807. Er heeft een ingrijpend constructief herstel plaatsgevonden van de houten constructie in de kappen, welke ernstig was aangetast door Bonte Knaagkever.

Om alle problemen goed te kunnen inventariseren heeft Architektenburo Veldman in mei 2000 een onderzoeksplan opgesteld. Dit onderzoeksplan heeft als leidraad gediend bij de opstelling van het restauratieplan.

Aan het natuursteen is veel schade hersteld. Zo zijn de leien alle afgenomen en vervangen. De natuurstenen delen van 9 ramen in de lichtbeuk en in het noordtransept zijn geheel vervangen; van de andere is veel hersteld of zijn onderdelen vervangen. Alle glas in lood is vernieuwd en voorzien van voorzetglas.

Van maart tot oktober 2008 is de kerk gesloten geweest, omdat de totale zerken vloer is uitgenomen, van een nieuwe en versterkte ondergrond voorzien en weer teruggelegd. Juist op tijd voor de jaarlijkse herdenking van Leidens Ontzet op 3 oktober.

In de kooromgang moesten de ramen, de kapitelen en de ribben van de gewelven én de zerken vloer nog worden hersteld. De stichting, de architect en de aannemer zetten alle zeilen bij om die klus op 1 september 2009 te hebben voltooid, zodat op 9 september 2009 het jubileum van de Pieterskerk kan worden gevierd. De kerk bestaat dan 888 jaar.

De totale begroting van deze restauratie beloopt circa 24 miljoen euro. Hiervan neemt het Rijk de helft voor haar rekening en de Gemeente een kwart.

Inmiddels is er al vele jaren hard gewerkt aan de restauratie van de Pieterskerk. Het werk aan de hoge ramen is zowel van buitenaf als van binnenuit verricht, daarom is in 2003 een werkvloer aangebracht op de vensterbanken van de hoge ramen. Deze ‘zwevende’ vloer op 17 meter hoogte maakte het mogelijk dat de kerk ook tijdens de restauratiewerkzaamheden zo veel mogelijk open kon blijven en gebruikt kon worden. In de zomer van 2007 zijn de werkzaamheden aan de hoge ramen afgerond en is de hoge werkvloer verwijderd waardoor het originele plafond en de nieuwe ramen volledig zichtbaar zijn.

Restauratie van de zerkenvloer

De werkzaamheden aan de vloer vorderden in razend tempo. De ondervloer is gestort, hierin is de verwarming opgenomen. Dat betekende dat voor eind oktober 2008 kon worden begonnen met het terugplaatsen van de zerken. Wel heeft de fase van het uitnemen van de vloer tot veel stof geleid, en ondanks alle voorzorgsmaatregelen ook in het koor. Omdat dit stof ernstige schade kan toebrengen aan het Thomas Hill orgel en de vroeg 16^e eeuwse kolomschilderingen zijn deze op korte termijn verwijderd.

Tot op het laatste moment is druk overleg gepleegd zodat de installaties die in de vloer zijn verwerkt ook het maximaal haalbare zijn binnen het kader van budget, investering (in geld en menskracht) en gebruiksgemak. Het gaat daarbij onder andere om krachtstroom, water en afvoer, geluid, IT en brandbeveiliging. Eén van die onderdelen is een zogenaamde ‘powerlock’: een set verlengsnoeren voor krachtstroom (400 kva) onder de vloer door, waarmee een aggregaat op het plein rechtstreeks kan worden aangesloten op een verdeelkast en de verdere installatie in het koor.

Alle ramen van het schip zijn gesteigerd met een zwevend steiger en ingepakt in de krimpfolie. De permanente schemertoestand in de kerk geeft de bouwput een extra bijzonder aanzicht.

Bij de planning wordt ernaar gestreefd om de voortdurende wederzijdse frustratie van exploitatie en restauratie te minimaliseren. Alles op alles wordt gezet om te zorgen dat op 1 september 2009 de werkzaamheden zijn afgerond.

Werkzaamheden Galjema B.V Technisch Adviesbureau

Het project is in bouwteamverband gerealiseerd.

Galjema heeft geadviseerd voor het ontwerp en de uitvoering van de installaties waarbij speciale aandacht is besteed aan het zo goed mogelijk integreren van de installaties om de monumentale ambiance zo min mogelijk te verstoren.

Advieswerkzaamheden zijn verricht voor de volgende installaties:

• Krachtstroomvoorzieningen.
• Geluidinstallaties.
• Datavoorzieningen.
• Brandbeveiliging.